Walhalla

Door Bernard Noorduyn (1972)

Bij het schrijven van deze bijdrage van Rotterdamse Zaken geniet Rotterdam van een mooie zomer.  Nog mooier wordt het als dit genieten langs de Kralingse Plas gebeurt. In Rotterdamse Zaken mag daarom de Kralingse Plas niet ontbreken. Velen zullen in hun Rotterdamse tijd op of langs de Plas gerecreëerd hebben. Even back in time.

Geschiedenis
De Kralingse Plas is een veenplas en ontstaan door het steken van turf. Het was een van de 15 veenplassen die tussen Kralingen en Zoetermeer lagen. In de tweede helft van de negentiende eeuw zijn deze plassen doorgelegd voor de aanleg van de Prins Alexanderpolder..De Kralingse Plas - toen genaamd de Noordplas - werd als enige gespaard. Door de diepte en de ligging van woonhuizen en fabrieken aan de Plas was het te duur deze droog te leggen. De naam Kralingse Plas is eind 19e eeuw aan de Plas gegeven, samenvallend met de annexatie van Kralingen door Rotterdam.

De Molens
Karakteristiek voor de Kralingse Plas zijn de molens De Lelie (uit 1740) en de Ster (oorspronkelijk uit 1829 en tweemaal getroffen door brand en weer opgebouwd). In twee windmolens maalt men nog altijd specerijen. Dit type molen wordt ook wel snuifmolen genoemd omdat er tevens snuiftabak wordt gemaakt. De associatie met het Holland Popfestival (1970) in het Kralingse Bos is dan ook snel gemaakt. Daar is het Nederlandse drugsgedoogbeleid ontstaan, simpelweg omdat er niet op te treden was tegen de hoeveelheid bezoekers die toen drugs gebruikten.
De molens zijn in 2017 uitvoerig in de pers geweest bij het bezoek van koning Bhumibol van Thailand aan Rotterdam. Rotterdamse ambtenaren vonden zo’n bezoek eigenlijk maar niets en hadden alles in het werk gesteld om dit bezoek uit het programma te krijgen, maar de Thaise koning zag de molens vanaf de Euromast en maakte duidelijk dat hij de molens wilde bezoeken. En zo geschiedde.

De Plasmolens, ook genoemd: de Tuin van de Vier Windstreken
Tussen de twee molens staat een café-restaurant dat vroeger de toepasselijke naam De Plasmolens had en nu Tuin van de Vier Windstreken heet.
De Plasmolens was zo’n klassiek café-restaurant met de kleedjes op tafel en obers in wit overhand met zwarte strik. Bij RSC’ers was De Plasmolens geliefd als restaurant bijvoorbeeld om voorafgaand aan een gala te dineren. Of met ouders een hapje te eten.De huidige leden gaan gewoon lekker chillen met een cocktail.
Bij een bodemonderzoek voor een verbouwing van de Tuin van de Vier Windstreken werd er bij het restaurant een onontplofte bom uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. In het Kralingse Bos liggen wel meer onontplofte bommen uit de oorlog en het was bekend dat er bij de Tuin ook één lag. Er is toen anderhalve maand gezocht. Vervolgens is er een put gegraven, de bom werd verwijderd en tot ontploffing gebracht. De bewoners uit de buurt moesten hun ramen en deuren openzetten voor het geval de bom ongecontroleerd zou ontploffen. Het is allemaal goed gegaan. Overigens liggen er nog steeds op diverse plaatsen onontplofte bommen (zogeheten ‘blindgangers’) uit de oorlog. Er bestaat zelfs een bommenkaart met alle bekende blindgangers. https://kaartlaag.rotterdam.nl/bommenkaart

De eilandjes en het puin
In de Plas bij de Kralingse Plaslaan liggen twee eilandjes. Die zijn ontstaan toen het puin van de door het bombardement van 14 mei 1940 verwoeste gebouwen ergens gestort moest worden. In Rotterdam zijn veel sloten en singels gedempt met het puin. Een deel is ook gebruikt om de eilandjes te creëren en de wandelpromenade langs de Kralingse Plaslaan aan te leggen.

Zeilen
Vanzelfsprekend is de Plas geliefd zeilwater. De voormalige ondervereniging Rotterdamse Studenten Zeil Vereniging maakte graag gebruik van de gastvrijheid van een van de watersportverenigingen langs de Plas en mengde het nat van de Plas met het nat van het glas.

Schaatsen
Extra populair is de Plas in tijden van natuurijs. Men schuift dan de studieboeken terzijde geschoven en zwiert op het ijs van de Plas, eerst op de kleine stukjes tussen de bruggetjes en vervolgens op de gehele plas. Het natuurijs tijdens de Covid-winter van 2021 maakte van de Plas een buitensociëteit waar naar hartenlust gefeest kon worden, de lokale handhavers snel omdraaiden en het feest lieten voor wat het was. Het was onschuldig vertier.

Een rondje plas
De echte sportieveling loopt regelmatig een of meerdere rondjes Plas. Over de af te leggen afstand is vaak discussie. Strak erlangs, inclusief de bruggetjes, is het iets meer dan vier kilometer. Sla je de bruggetjes over dan is het circa 5 kilometer. En uiteraard is het rondje eenvoudig uit te breiden tot wel 8 of 10 kilometer wanneer de route door stukken van het Kralingse Bos gaat.
Last but not least, de route van de Rotterdam Marathon voert de lopers ook langs de Plas waar menig ouder zoon of dochter aanmoedigt en (oud-)leden ook als toeschouwer - al dan niet feestend - zijn te ontdekken.

                                                           -o-

Meer zien van en horen over Kralingen, het Centrum of Kop van Zuid & Katendrecht? Boek een rondleiding door Bernard via  www.rondledingen010.nl