Walhalla

Door Bernard Noorduyn (1972)

Er is veel te zien in Rotterdam; er wordt ook veel geschreven in en over Rotterdam.

Laat ik eerst iets duidelijk maken. De echte Rotterdammer gaat naar de boekwinkel en koopt zijn boeken aldaar.  Rotterdammers zijn trots op hun boekwinkels en toont die trots op de verpakking. Tasje of papier van de  Oosterboekhandel  J. Amesz  (ook wel de Dames van Amesz genoemd aan de Voorschoterlaan), Boekhandel Donner (Coolsingel in het oude gebouw van De Rotterdamse Bank nu ABN AMRO)  of Van Gennip (Oude Binnenweg).

Enige boeken met diepe Rotterdamse wortels verdienen de aandacht.

Reuchlins reis, met als ondertitel De Holland-Amerika Lijn en de landverhuizers, geschreven dor Cathalijne Boland
In 1891 reist jhr. (Johan) George Reuchlin op het nieuwste schip van de Holland-Amerika Lijn naar New York. Zijn vader Otto is medeoprichter (de andere oprichter is Antoine Plate) van de Rotterdamse stoomvaartmaatschappij. George is zestien, maar het ligt al vast dat hij in zijn vaders voetsporen zal treden. Ruim twintig jaar later, in 1912, stapt George aan boord van de Titanic. Hij overleeft de ramp niet. Zijn dood veroorzaakt een schokgolf in zijn gezin en ver daarbuiten.

Tussen George’s eerste en laatste oceaanreis emigreerden naar schatting dertien miljoen Europeanen naar Amerika, onder wie vele joden uit Rusland en Oost-Europa. De Holland-Amerika Lijn speelde samen met andere stoomvaartmaatschappijen uit Europa een cruciale rol in deze uittocht. Zonder hun onderlinge wedloop om het grootste schip had de trek naar de Verenigde Staten nooit zo’n massaal karakter kunnen krijgen. Het levensverhaal van George Reuchlin is verknoopt met de Europese Exodus. Er zat een oceaan van verschil tussen zijn bestaan als eersteklaspassagier en dat van de landverhuizers in de derde klas. Maar één ding deelden zij: het verlangen naar een eigen thuis.

De Holland-Amerika Lijn is in 1873 opgericht en bestaat als ‘HAL’ in 2023 150 jaar.  Na verkoop van alle scheepvaartactiviteiten is HAL Investments een belangrijke investeringsmaatschappij. Vopak, Boskalis, Coolblue en het FD/BNR zijn een paar van de bekende investeringen.  Met Stichting De Verre Bergen, opgericht door de familie Van der Vorm, grootaandeelhouders van HAL, worden met een deel van het vanuit Rotterdam verdiende geld maatschappelijke problemen in Rotterdam aangepakt. Bekend is ook Stichting Droom en Daad die zich richt op de culturele sector in Rotterdam. Bekende projecten zijn het Depot (van Museum Boijmans-van Beuningen), Moments Contained (beter bekend als s het Meisje met de Nikes) voor Rotterdam CS, en recent is Gebouw Santos op Katendrecht aangekocht voor het Nederlands Foto Museum.

Rotterdam: een ode aan inefficiëntie van Arjen van Veelen.
De schrijver keert na twintig jaar terug naar zijn geboortestad Rotterdam. Hij is op slag verliefd: honderden culturen leven gebroederlijk naast elkaar, met de twinkelende torens van een wereldstad ertussen. Tot hij ziet dat hele buurten worden gesloopt, armen de stad uit worden geduwd en die torens alleen voor de rijken blijken te zijn. Hij ontdekt dat Rotterdam een metafoor is voor een wereld waarin alles in hokjes wordt gestopt. Waarin containers uit de haven het ritme bepalen, pakketjes de straten en de huizen vullen, en beeldschermen steeds meer tussen ons in komen te staan. Dan dringt zich de vraag op: waar is de mens gebleven? Met Rotterdam schreef Arjen van Veelen een oproep tot onbeschaamde solidariteit. Een pleidooi om elkaar niet uit het oog te verliezen. En een ode aan de ingewikkeldheid, weerbarstigheid en inefficiëntie van het leven.

In Rotterdam, stad van twee snelheden werpt Mark Hoogstad (journalist van aanvankelijk het NRC en nu AD Rotterdams Dagblad) een licht op de moderne geschiedenis van de stad en haar bewoners, met een sterke nadruk op de vaak grimmige confrontaties van de afgelopen vier jaar op het stadhuis aan de Coolsingel. Daarnaast staat hij in dit boek uitgebreid stil bij het turbulente leven van 'Dolle Dries' Mosch, Rotterdams langstzittende raadslid (Leefbaar Rotterdam) en persoonlijk bewaker van Pim Fortuyn.