Walhalla

Mels Arnoldy: ‘Sociale en milieukosten moeten worden meegenomen in alle economische plannen’

door Nicoline Maarschalk Meijer (1970)

De jury van de Walhalla Scriptieprijs gaat niet op de stoel van de professor zitten. Zij beperkt zich bij de beoordeling van de afstudeerscripties tot drie helder geformuleerde criteria: ‘maatschappelijke betrokkenheid’, ‘oorspronkelijkheid’ en ‘leesbaarheid’ wat in de praktijk neerkomt op werkstukken met een maatschappelijke relevantie, gebaseerd op onderzoek met een originele invalshoek die – ook voor leken – enigszins toegankelijk zijn. Een kind kan de was doen. Als de aan een Nederlandse Universiteit met een 7,5 of meer bekroonde theses in de mailbox zijn geland, blijkt de selectie minder eenvoudig. Het zorgvuldig vergelijken van appels en peren – de meest uiteenlopende onderwerpen passeren de revue – is nog best een klus. Toch is er ieder jaar weer iemand die eruit springt. En soms wint er iemand die zich zodanig onderscheidt door durf en eigenheid, dat het werk meer omvat dan de meetlat vast kan leggen. 

De winnaar van 2023, Mels Arnoldy, is zo iemand. Zijn masterscriptie Material logistics in a circular hospital, design research in academic hospitals Erasmus Medisch Centrum (Erasmus MC) & Leids Universitair Medisch Centrum ((LUMC) is een soort tweetrapsraket. Arnoldy brengt de contradictie tussen medische efficiency en gezondheid beschadigende klimaatschade breed en met grote vasthoudendheid in beeld. Ook draagt hij suggesties voor oplossingen of nader onderzoek aan. Hij heeft de moed om zich in open veld te begeven. Anders dan bij veel scripties die ik als jurylid lees omvat zijn thesis geen zorgvuldig begrensd deelgebied, dichtgetimmerd met conclusies uit ‘significant’ onderzoek dat al door anderen was verricht. Arnoldy stort zich op breed, onontgonnen terrein waar hij driftig gravend structuren probeert aan te brengen. Het resultaat is een lijvig werkstuk waar de talrijke, vaak weinig duurzame goederenstromen die ziekenhuizen bereiken worden ontleed en in kaart gebracht.  

Tijdens het jaar als fulltime AIESEC-bestuurslid Marketing dat hij zich na zijn bachelor gunde, raakte Arnoldy doordrongen van de grote urgentie van milieubeheersing. Zijn master Supply Chain Management aan de RSM zou, besloot hij, in het teken staan van de circulaire economie, de ‘closed loop supply chain’. De wil om effectieve en efficiënte oplossingen te vinden voor hergebruik van materialen en middelen liet hem niet meer los. Toen zijn professor, Erik van Raaij, hem wees op het totale gebrek aan duurzaamheid in de medische supply chain stond zijn missie vast. ‘Ik zag het onderwerp en dacht: dat is een mooie uitdaging. Ik wilde mijn studie goed afsluiten.’ De contradictie dat juist ziekenhuizen, die de volksgezondheid moeten borgen, met hun wegwerp-instrumentarium zoveel milieuschade – en daarmee gezondheidsrisico’s – veroorzaken, intrigeerde Arnoldy enorm. Van Raaij moedigde hem aan zijn eigen route te kiezen in de materie en zou hem begeleiden in zijn keuze, wat deze ook zou zijn. ‘Iedereen raadde mij aan om het onderwerp kleiner te maken en dan op één onderdeel te focussen. Maar ik ben iemand die graag zijn eigen pad wil gaan. Ik laat me niet leiden door wat anderen doen.’ Hij trok van kinds af aan zijn eigen plan, zegt Arnoldy. ‘Zo ben ik opgevoed. Ik kom uit een creatief gezin.’

Tegen alle adviezen in besloot hij voor een brede aanpak te kiezen. Het grote, braakliggende terrein sprak hem juist aan. ‘Ik wist: het is hoog over. Je moet het hele ziekenhuis doorlopen, net zolang tot alle puzzelstukjes op hun plaats liggen. Maar als je eenmaal in zo’n ziekenhuis staat, is het lastig. Dan dringt de vraag zich op: waar moet je beginnen?’

Wat hem vooral verraste is het aantal obstakels dat hij tegenkwam. ‘Al die verschillende ketens waarover je na moet denken. Je onderschat hoeveel verandering er moet worden aangebracht. En hoe je de volgorde moet bepalen waarin dat zou moeten gebeuren.’ Prioritering kun je pas aanbrengen na onderzoek, zegt hij. ‘Stap één is dus uitputtend tracken en tracen waar alles zich bevindt, hoeveel materiaal er is en òf en hoe vaak het wordt hergebruikt.’ En dat is geen kleine stap, verzekert Arnoldy. ‘Het vergt grote investeringen om technieken en systemen aan te schaffen die de transitie kunnen bewerkstelligen,’ leerde hij. Aanvankelijk was het zijn bedoeling ook de kosten hiervan in kaart te brengen, maar ‘het vergt meer onderzoek om hier een valide uitspraak over te kunnen doen’.    

Ziekenhuizen zijn er zeker ook zelf mee bezig, zegt Arnoldy. ‘Green teams doen zeker hun best.’ Maar zo lang efficiency leidend is en gericht op terugbrengen van operationele kosten zonder de milieu- en sociale kosten mee te nemen, worden verkeerde keuzes gemaakt. ‘En dan is er nog het bedrijfsleven, de toeleveranciers. Die sturen op “single use” producten in plaats van eenmalig een grote order met een service contract. Dat is lucratiever. Het is helaas een korte termijn winst gedreven markt.’

Of privatisering van de gezondheidszorg de vergroening van de supply chain in de weg staat kan Arnoldy niet zomaar stellen. Het zou in het kader van duurzaamheid niet per se een nadeel hoeven te zijn dat de kosten van de gezondheidszorg in handen van ziektekostenverzekeraars zijn gelegd, denkt hij. ‘Ze moeten het plaatje beter leren begrijpen: als je milieukosten meeneemt en ruimte creëert voor investeringen in duurzaamheid, betaalt zich dat terug in minder gezondheidsschade. Het is op termijn duurder om in de huidige systemen te blijven steken.’ Dat geldt, zegt Arnoldy, voor de hele economie. ‘Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat niet alleen de productionele kosten en baten maar ook sociale kosten en milieuschade meegenomen worden in economische plannen.’