Markante Verhalen

De duurzaamste universiteitscampus van Nederland: hoe bewaken wij de rust en stilte die nodig is om te kunnen studeren?

De Vereniging Walhallaredactie diept uw Alma Mater uit en vindt steeds meer grote en kleine onderwerpen die u mogelijk interessant vindt om te weten. Dit keer de Woudestein-campus. En daar blijken wij een goudmijn aan weetjes te hebben aangeboord. Goed voor meerdere onderwerpen de komende maanden en misschien wel jaren.

Wij interviewen Marijke Weustink-van Ditzhuijzen over de campus. Marijke is sinds twee en half jaar directeur Real Estate & Facilities van de Erasmus Universiteit. En zij is onze gids tijdens de eerste stappen op de campus van de toekomst.

Geen toekomst zonder verleden.

Een deel van onze lezers heeft uiteraard nog de gebouwen van de Nederlandsche Economische Hoogeschool in gedachten zoals deze in 1939 ging heten in navolging van de oorspronkelijke Nederlandsche Handels-Hoogeschool anno 1913. Maar de meeste ‘oude poepen’ herinneren zich de campus zoals die in eind jaren zestig van de vorige eeuw uit het grasland aan de randen van Rotterdam verrees.

Wij gaan nog achterhalen wat toentertijd de gedachten waren bij het ontwerp van dit complex. Maar uit deze foto wordt duidelijk dat de Nederlandse Economische Hogeschool ambities had. Een goede weergave van de geschiedenis van de Erasmus Universiteit Rotterdam is te vinden op https://www.eur.nl/over-de-eur/organisatie-en-bestuur/traditie-en-historie/ontstaansgeschiedenis

De campus is een complex geheel van gebouwen waar kennisoverdracht en leren voorop staat. Als wij over het terrein lopen vergeten wij het misschien, maar hier werden en worden geesten gevuld met kennis en ontstaan nieuwe en spannende ideeën over de toekomst van onze wereld.

In het interview met rector magnificus prof. dr. Annelien Bredenoord, in de vorige Nieuwsbrief, sprak zij over de ambitie van de EUR om de meest duurzame universiteitscampus van Nederland te worden. Naast een hoge score op de internationale schaal van best presterende universiteiten (https://www.eur.nl/over-de-eur/rankings/onderwijs-rankings) is dat ook belangrijk. Of hangt dat samen?

Dat hangt inderdaad samen, blijkt uit het gesprek met ir. Marijke Weustink-van Ditzhuijzen.

Het H-gebouw, dat nu het Tinbergen-gebouw heet, is samen met het bestuursgebouw, de bibliotheek, de aula, het carillon en de crèche, het monument. Het oude hart van deze toch jonge universiteit. Het Tinbergen-gebouw is de hoogbouw dat het meest in het oog springt met daarop met grote verlichte letters Erasmus Universiteit. Al decennia een niet te missen baken in het steeds verder verstedelijkte landschap richting Capelle. Het gebouw staat inmiddels leeg. Dat komt omdat het gerenoveerd gaat worden aangezien het niet meer voldeed aan de veiligheidseisen van de huidige tijd. Het streven is om dit project in 2025 te voltooien. Dat betekent dat er enkele generaties studenten zullen zijn die nooit een voet in de hoogbouw zullen zetten. Het oude hart van de universiteit zal in de komende decennia stukje bij beetje worden aangepakt. De nieuwe inzichten op bouwmaterialen en duurzaamheid zullen dan weer terugkomen in de oude ontwerpen. Hoe dat eruitziet is de puzzel die ir. Weustink en haar team nu ter hand nemen. Maar dat er een asbest-opruiming staat te gebeuren is voor iedereen wel duidelijk. 

De eerste uitbreidingen na de eerste campus in de jaren zestig waren het L-gebouw (Sanders) en het T-gebouw (Mandeville). Alle auto’s werden toen, geheel in het ‘car first’-denken uit die tijd, op het maaiveld geparkeerd. Eerst nog letterlijk op parkeerplekken bij de gebouwen. Niet veel later werd er, gedreven door het toenemende aanbod, een eerste bovengrondse parkeergarage gebouwd. Nieuwe inzichten over mobiliteit en de zichtbaarheid van geparkeerde auto in het landschap, plus bovendien de enorme kosten die hiermee samenhangen, afgezet tegen de zich verdichtende bebouwing op een relatief klein gebied, waren aanleiding om een nieuw masterplan te bedenken.

In de loop van de jaren hebben nieuwe generaties bestuurders telkenmale hun visie op de campus en de ontwikkeling daarvan moeten bijstellen. Gedwongen door hun eigen succes, het toenemende belang van de universiteit en daarmee het groeiende aantal studenten die vanuit de hele wereld naar Rotterdam komen.

Als resultaat van die zich steeds bijstellende inzichten zien wij een enorme ondergrondse autoparkeergarage, ‘Erasmus Plaza Parking’ die de Burgemeester Oudlaan en de Kralingse Zoom met elkaar verbindt. En op maaiveldniveau een boulevard met daarin het Erasmus Paviljoen met restaurant en zalen voor lezingen. In de zomer bieden de terrassen aan de voorkant een fraai uitzicht op een prachtige vijver.

De boulevard verbindt niet alleen de campus van de oost- naar de westzijde, maar beslecht ook het grote hoogteverschil op het campusterrein zelf. Als men de Institutenlaan van zuid naar noord afloopt, is het vanaf het Sandersgebouw een aangename wandeling heuvelafwaarts richting de aloude bibliotheek. Een goed geoutilleerde bibliotheek die overigens volledig gerenoveerd is. Daarover in een apart artikel later meer.

Samen met de ‘food court’ met allerhande winkeltjes, is het voor iedereen een aantrekkelijke plek om te zijn. En ook de verbinding van allemaal nieuwe gebouwen die erlangs verrijzen. Zoals het Polak-gebouw waar, net als in de bibliotheek, zich vele studieplekken bevinden die geheel aan de moderne tijd voldoen. En waar onderwijs gegeven kan worden dat ook voldoet aan de huidige standaard.

Naast het Polak-gebouw zien wij een nieuw gebouw in aanbouw. Dit gebouw is geheel volgens de ‘biophilic design’-principes ontworpen. Wat betekent dat de gebruikers van het gebouw – wederom – in contact gebracht worden met de natuur, in het gebouw zelf! Concreet bestaat een deel van de draagconstructie van het gebouw uit houtstammen. En zal er veel groen zijn in het gebouw. Ook zal er een ‘zonneschoorsteen’ gebruikt worden. Want niet alleen kennisoverdracht en communicatiekanalen, studeren en mobiliteit zijn onderwerpen waar Marijke en haar team over moeten nadenken. Ook het enorme verwarmings- en koelingsvraagstuk is een wezenlijk onderwerp. Dit nieuwe gebouw en het huidige denken over natuur, techniek en gebruik van het gebouw wordt ook een apart artikel. Want het zal het op één na duurzaamste onderwijsgebouw van Nederland worden.

Bouwen vergt een grote opgave waar het gaat over planning en logistiek. De aanvoer en afvoer van materialen, het heien van palen voor de fundering, het moeten afsluiten en omleiden van wegen naar en op de campus. En hoe de stilte te bewaken op de campus. Want als er iets nodig is in een ‘leerfabriek’ is het… rust en stilte. Het Real Estate & Facilities-team is dan ook constant aan het nadenken hoe het lawaai zo veel mogelijk kan worden weggehouden van de studenten en hun docenten. Op de plek waar nu de sportfaciliteiten zijn, zal een energieneutraal gebouw verrijzen. Aan de zuidzijde van de campus zullen meer studentenwoningen komen. Het is een domino-effect van bewegingen die door het team in gang worden gezet en beheerst. Want projecten duren jaren en verplaatsen zich over de campus. Eén ding weten wij zeker: qua oppervlak zal de campus voorlopig niet groter worden, ingeklemd tussen S107, Kralingse Zoom, Burgemeester Oudlaan en de De Lairesselaan met haar chique bewoners. Wel dichter bebouwd. Hoewel, er komt ook nog een nieuw en echt park! Daarover later meer. 

In een reeks vervolgartikelen nemen wij u mee de campus over en de verschillende gebouwen in. Onder leiding van een inspirerende directeur en gebruikmakend van de inhoudelijke kennis van haar teamleden.

Dank u wel mevrouw Weustink voor de hernieuwde kennismaking met de toekomstige EUR-campus.

Willem-Frederik Metzelaar (1987)


 Ody Neisingh (R.V.S.V. 2001)
26mei

Ody Neisingh (R.V.S.V. 2001)

Er zijn kleine stapjes vooruit, maar het is nog een lange weg te gaan om de man-vrouwgelijkheid in de wereld gelijk te trekken....

Machtelt Groothuis (R.V.S.V. 1989)
27apr

Machtelt Groothuis (R.V.S.V. 1989)

Gedreven door originaliteit, het lef voor jezelf te kiezen en de kracht om een betere wereld voor anderen te bouwen.   Vereniging...

Reacties

Log in om de reacties te lezen en te plaatsen