Markante Verhalen

COLUMN: Gaat de taalknop om?

Foto: pxhere.com

Door Norman Schreiner (1962)

 

De aantallen buitenlandse studenten die zich aan Nederlandse universiteiten inschrijven rijzen de pan uit. De Tweede Kamer maakt zich zorgen. Zij discussieert in deze maanden over de bovenmatige druk die dit tot gevolg heeft voor onze sectoren onderwijs en huisvesting. Bovendien blijkt dat wij de afgelopen tien à vijftien jaar het Engels steeds meer zien oprukken op universiteiten en hogescholen. Als onderwijstaal, maar ook steeds meer als voertaal.

Op onze universiteiten vinden in de masterfase vrijwel alle colleges in het Engels plaats. Deze taal is nu tevens de bachelorfase binnengekropen. Nederlandstalige studieboeken zijn afgedankt. Afstudeerscripties mogen al jaren niet meer in het Nederlands worden geschreven. Schriftelijke en mondelinge tentamens worden veelal afgenomen in de Engelse taal, ook al zijn de examinandus en de examinatoren Nederlander. Op vele universiteitscampussen zijn Nederlandstalige bewegwijzering en gebouwbelettering verdwenen en stelselmatig vervangen door Engelstalige. Toespraken tijdens academische plechtigheden vinden in het Engels plaats.

Waarom? Dat komt omdat onze universiteiten zich meer steeds gingen openstellen voor buitenlandse studenten. Prettig, dat betekent immers meer omzet. En daarvoor zijn zij in het buitenland actief gaan werven. Want van studenten uit andere werelddelen mag je namelijk een veel hoger collegegeld vragen. Universiteitsbazen en pr-adviseurs vinden dat Engels bovendien wel hip: de onderwijsinstelling laat hiermee een internationaal imago uitstralen. Een grage steun bij wervingsactiviteiten in het buitenland. Hierop anticiperend is menig middelbare school vakken in de Engelse taal gaan doceren. En in menig basischoollokaal en peuterklasje communiceren de juf en de meester met de kinderen her en der in versimpeld Engels.

Wat vinden de Nederlandse studenten hiervan? Toen de taalswitch werd ingevoerd, was hun tevoren niets gevraagd. Sommigen vinden al dat Engels wel vet en cool. Sommigen vinden het overdreven en potsierlijk. Sommigen weten niet beter, denken dat het zo hoort. Het belabberde is echter dat door het niet zelden gepolijste vakantie-Engels de academische discussie versimpelt. Dus grotendeels wordt ontmanteld van de broodnodige nuance die het wetenschappelijk discours nu juist zo kenmerkt en siert. Ook is het pikant dat de Nederlandse student de ontwikkeling en verwerving van een Nederlandstalige academische taalvaardigheid wordt ontnomen. Is een afgestudeerde nog wel in staat een goed afgewogen verhandeling in de Nederlandse taal te schrijven? Een goed doorwrochten Nederlandse toespraak te houden?

Ben ik daarom een anglofoob? Nee. Ik ben fan van mooi Engels. Ik vertoefde in mijn jeugd enige jaren in het buitenland op een Engelstalige school. Het is een robuuste taal. In vele buitenlanden red je je ermee. Prima zo. Nee, het gaat mij juist om de klakkeloze onderdompeling, marginalisering en futilisering van onze moedertaal. Door het Nederlands te verbannen uit het academische discours lopen we bovendien het risico dat onze alledaagse Nederlandse burger van de wetenschapsvruchten vervreemdt. Dezelfde burger die de belastingcentjes voor onderwijs en wetenschap ophoest.

Wat willen wij? Dat de Engelse taal verder doorsijpelt in andere haarvaten van onze samenleving? Dat we uiteindelijk in ons land de taalknop maar gaan omzetten? En het Nederlands in de toekomst een brabbeltaaltje wordt, waarin wij nog slechts converseren met Opa en Oma?

 

And henceforth, this column be written in English?


Wie was Jenny Catz, de eerste RVSV-praeses?
16feb

Wie was Jenny Catz, de eerste RVSV-praeses?

door Kees Vermeer (1966)   Jeannette (Jenny) Seraphine Elizabeth Catz wordt in Rotterdam geboren op 3 maart 1892. Haar ouders zijn Simon...

Interview met Meneer Van Laatum (†)
14feb

Interview met Meneer Van Laatum (†)

Interview met P.J.W.van Laatum, Bedrijfsdirecteur van Sociëteit Hermes, van 1955-1985   ‘Het was echt geen achturige werkdag!’   Door...

Reacties

Log in om de reacties te lezen en te plaatsen